Dr hab. Artur Żywiołek, prof. UJD

e-mail: a.zywiolek@ujd.edu.pl

konsultacje (pokój 409):

- wtorek 10.00-11.30
- środa 13.30-15.00

Prowadzone zajęcia:

• seminarium magisterskie,
• seminarium doktoranckie,
• dydaktyka języka polskiego,
• wykład monograficzny,
• teoria i metodologia badań w zakresie literaturoznawstwa

Urodzony 1 września 1963 roku w Myszkowie. Maturę uzyskał w IX Liceum Ogólnokształcącym im. C. K. Norwida w Częstochowie. Ukończył również Państwową Szkołę Muzyczną I stopnia w Częstochowie w klasie fortepianu. Finalista Olimpiady Filozoficznej (wówczas Młodzieżowego Turnieju Wiedzy Filozoficznej) w 1981 roku, laureat Olimpiady Literatury i Języka Polskiego z IV lokatą w roku 1982. W okresie nauki w liceum i w szkole muzycznej pracował jako dziennikarz, publikując w „Gazecie Częstochowskiej" cykl artykułów o historii polskiego i europejskiego jazzu, a także recenzje i relacje z koncertów jazzowych. W latach 1982-1987 studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Magisterium uzyskał w roku 1987 na podstawie pracy Pan Tadeusz. Próba inicjacji, napisanej pod kierunkiem prof. dr. hab. Stanisława Jaworskiego. W latach 1986-1987 studiował teologię w Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie (dziś: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II).

W 2001 roku uzyskał doktorat na podstawie rozprawy Literatura i epifania. Studium o cyklu podolskim Włodzimierza Odojewskiego.

W latach 1987-2005 pracował jako polonista w Liceum Ogólnokształcącym im. mjr. H. Sucharskiego w Myszkowie, prowadząc równocześnie - w latach 1996-2000 - w Instytucie Filologii Polskiej AJD (wówczas WSP) w Częstochowie zajęcia z metodyki nauczania języka polskiego i poetyki.

W 2013 roku uzyskał habilitację na podstawie dorobku naukowego oraz monografii Mesjański logos Europy. Mariana Zdziechowskiego i Stanisława Brzozowskiego dyskursy o kulturze Zachodu.

Opublikował ponad 80 prac, jest członkiem Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza, a od roku 2011 członkiem katowickiego oddziału Komisji Historycznoliterackiej PAN.

Obszary badawcze
Obszar zainteresowań czytelniczych i naukowo-badawczych obejmuje zagadnienia związane z ideą kresu (przesilenia) kultury europejskiej i polskiej. Przemiany europejskiej oraz polskiej kultury na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku łączą się ściśle z wyborem określonej tożsamości metodologicznej, którą stanowią niektóre nurty hermeneutyki Gadamer, Ricouer, Vattimo) oraz historia idei i komparatystyka.

Najważniejsze poszukiwania naukowe:

morfologia założycielskich mitów zachodniej kultury, ze szczególnym uwzględnieniem narracji eksodycznych i topiki Wygnania; koncepcja literatury jako „miejsca" odsłaniania się prawdy-bycia; topika niewyrażalności; biografie intelektualne, a zwłaszcza nowoczesne i ponowoczesne przekształcenia antycznych wzorów proroka czy apostoła; zagadnienia romantycznego przesilenia kulturowego w dziedzinie literatury, filozofii i muzyki; dzieje takich pojęć jak: rewolucja, postęp, upadek, mesjanizm w kontekście postsekularnych przemian kultury polskiej i europejskiej, a także zagadnienia relacji między muzyką a kulturą (literaturą i filozofią), audiosferą a tożsamością ponowoczesną.

Wybrane publikacje:

Monografie:

1. Mesjański logos Europy. Mariana Zdziechowskiego i Stanisława Brzozowskiego dyskursy o kulturze Zachodu, Częstochowa: Wydawnictwo AJD 2012.
2. [współautorstwo J. Warońska, A. Regiewicz] Muzyka w czasach ponowoczesnych, Częstochowa: Wydawnictwo AJD 2013.
3. [współautorstwo G. Pietruszewska-Kobiela, B. Bodzioch-Bryła, A. Regiewicz] Polityczność mediów, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2015.
4. Tristitia moderna. Pasja mitu tristanowskiego w nowoczesnej literaturze, filozofii i muzyce, Kraków: Wydanictwo Universitas 2020.

Artykuły w czasopismach i monografiach wieloautorskich:

1. Mariana Zdziechowskiego epifanie zła, [w:] Czytanie Dwudziestolecia II, red. E. Hurnikowa, E. Wróbel, Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza, Częstochowa 2009, s.109-120.
2. Zdziechowski wśród filozofów. O religijnym doświadczeniu autora Widma przyszłości, „Ruch Filozoficzny" 2007, nr 3, s. 425-437.
3. Religijny mit nowoczesności: od wyjścia do wygnania i z powrotem - przegląd stanowisk i zarys problemu, „Słupskie Prace Filologiczne", 2009, nr 7, 39-52.
4. Ironia i miłość. Obra morza w dramacie Cypriana Kamila Norwida Miłość- czysta u kąpieli morskich, [w:] Morze w literaturze czeskiej i polskiej, red. L. Martinek, Slezská Univerzita v Opavě, Opava 2009, s. 196-202.
5. „Wypatrywanie Miasta Bożego". Krasiński Zdziechowskiego, „Słupskie Prace Filologiczne. Seria Filologia Polska. Świat Tekstów. Rocznik Słupski, 2010, nr 8, s. 45-54.
6. Mity nowoczesnej kultury. Mocarz Stanisława Brzozowskiego, [w:] Zapomniany dramat, red. M. J. Olszewska, K. Ruta-Rutkowska, tom 1, Wydawnictwo Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010, s. 195-206.
7. Marian Zdziechowski i Stanisław Brzozowski: dwugłos o rewolucji, [w:] W poszukiwaniu prawdy. Chrześcijańska Europa między wiarą a polityką, red. U. Cierniak, tom 1, Instytut Filologii Obcych Akademii im. Jana Długosza, Instytut Teologiczny w Częstochowie, Ośrodek Promocji Kultury „Gaude Mater", Częstochowa 2010, s. 449-459.
8. Idea Nowego Jeruzalem w prelekcjach paryskich, w: Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza wobec tradycji kultury polskiej i europejskiej. Próba nowego spojrzenia. Praca zbiorowa pod redakcją M. Kalinowskiej, J. Ławskiego i M. Bizior-Dombrowskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011, s.256-274.
9. Czeski bajronizm w refleksji Mariana Zdziechowskiego, [w:] Europejski wymiar literatury czeskiej i polskiej, redakcja naukowa: Bogusław Bakuła, Martin Pilař, Libor Martinek, Slezská Univerzita v Opavě, Opava 2011, s. 92-99.
10. Zło jako ślad nicości w refleksji Mariana Zdziechowskiego, [w:] Kategorie etyczne w czasach upadku duchowości. Prace Interdyscyplinarne, tom VIII, red. L. Rożek, Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza, Częstochowa 2011, s. 587-600.
11. Kontemplacja śmierci. O zagładzie Kresów w cyklu podolskim Włodzimierza Odojewskiego, red. E. Łoch, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2011, s. 109-124.
12. Stefana Chwina Pasja realnej Nocy, w: Noc. Symbol - Temat - Metafora. Tom II: Noce polskie - noce niemieckie. Pod redakcją J. Ławskiego, K. Korotkicha, M. Bajki, Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana, Białystok 2012, s. 731-753.
13. Transcendentalia Zbigniewa Herberta. Przyczynek do portretu cynika, „Przegląd Filozoficzny - Nowa Seria", 2012, nr 2 (82), s. 515-532.
14. Logos pedagogii, logos kultury.O edukacyjnym zwrocie (?) kulturowym, „Teksty Drugie" 2014, nr 2.
15. W stronę „wyjścia z niedojrzałości", „Ruch Literacki" 2016, nr 1, s.111-124.
16. Retoryka odkrycia naukowego w Głosie Pana Stanisława Lema. Pół wieku od pierwszego wydania powieści, „Pamiętnik Literacki" 2019, nr 1 s. 91-111.
17. Theoros Lem. Gry (w) teorii, „Studia Poetica" 2019, nr 7, s. 123-136.

Książki pod redakcją:

• Milczenie. Antropologia - Hermeneutyka, red. A. Regiewicz, A. Żywiołek, Częstochowa: Wydawnictwo AJD 2014.
• Mesjańskie imaginaria Europy (i okolic), red. A. Janek, A. Regiewicz, A. Żywiołek, Częstochowa: Wydawnictwo AJD 2015.
• Szkiełko i oko. Humanistyka w dialogu z fizyką, red. A. Regiewicz, A. Żywiołek, Warszawa: DiG 2017.